Historia e jashtëzakonshme e Safijes. Vajzës nga Dukagjini që u bë sulltaneshë dhe su.ndoi botën

Kemi folur shpesh për rolin që kanë lua.jtur shqiptarët në Perandorinë Osmane. Numërohen në fakt një gjen.eratë e tërë shqiptarësh që dre.jtuan Perandorinë Osmane që ndërtuan Stambollin por asnjëherë nuk kemi folur për rolin e grave në Perandorinë Osmane. Seri.alet histo.rike që janë pritur me shumë vëm.endje nga shqiptarët, kanë nxjerrë në pah dhe rolin e madh të grave në Perandorinë Osmane. Shqiptaret arri.tën të bëheshin sulltanesha, dhe të kishin kështu një ndikim të madh në këtë perandori.

Historia e Safijes ishte pak për.rallore siç ishte fati i shumë shqiptarëve gjatë kohës së lulë.zimit të kësaj perandorie. Ajo lindi në vitin 1550 në zonën malore të Dukagjinit në fshatin Rez. Ishte shqiptare dhe do hynte në histori si sulltanja Valide. Bashkëshorti i saj ishte sulltan Murati i III-të dhe kishte tre fëmijë: sulltan Mehmetin, sulltane Aishen dhe sulltane Fatmën.

Historia e rën.ies së saj në du.art e sulltanit ishte shumë ave.ntureske. Ajo u k.ap nga pir.atët në vitin 1563, në moshën 13 vjeçare dhe u par.aqit si sk.llave duke hyrë në hare.min e sulltanit. U bë ko.nkubinë e Muratit dhe në vitin 1566 do të lindë të bi.rin që hyri në his.tori si Sulltan Mehmeti III.

Safija pati një ma.rrëd.hënie mon.ogame me Muratin për disa vite. Me këshillën e të ëmës, duke qenë se kishte vetëm një pasa.rdhës ajo e kësh.illoi të me.rrte dhe gra të tjera.

Siç ndodh shpesh në obo.rret e sulltanit dhe për sulltane Safijen u fol se ajo për.dori sht.rigat dhe magji.starët për ta lid.hur sulltanin m.bas vetes. Fak.tet hist.orike tregojnë se ajo mundi ta mba.nte e ve.tme sulltanin por kjo nuk le.johej nga li.gjet e kohës. Murati m.ori dhe dy g.ra të tjera, të cilat i dha.në 20 djem dhe 27 vajza.

Sipas buri.meve hist.orike veneciane përsh.kruhet se sulltanesha u shqe.tësua shumë. Ajo e dash.uronte sulltanin dhe ishte xh.eloze për të. Por më pas e pra.noi fa.ktin dhe me kal.imin e kohës ajo u bë këshi.ltarja e tij më e be.suar. Kjo ndodhi veçanërisht pas vd.ek.jes së vjeh.rrës, Nurbanusë.

Sulltane Safinë e tregojnë si një g.rua me tempe.rament shumë të fortë dhe me një in.telig.jencë të jashtëzakonshme. Aq i madh ishte nd.ikimi i saj, sa kur sulltani shko.nte nëpër eks.pedita të gjitha çështjet më të rëndësishme të vendit nga ato politike tek ekonomike ishin të gjitha në do.rën e saj.

Historia e tyre pati një jetë.gjatë.si për t’u lak.muar. Ajo i nde.nji pranë deri në çastet e fun.dit të je.tës.

Një rol kar.dinal ajo pati tek dj.ali i tyre sulltan Mehmeti III. Këshillat e saj ishin aq të çm.uara sa për të gjitha çës.htjet e rëndësishme ai kon.sultohej me të ëmën. Arriti deri aty sa t’i bes.onte të ëmës the.sarin dhe t’i caktojë një p.agë të jashtë.zakonshme për kohën: rreth 3000 aspers në ditë.

(Historia e shqiptarëve në Perandorinë Osmane, arki.vat veneciane)/Konica.al/